W tym artykule opisuję, czym są prefiksy GS1 w kodach kreskowych EAN-13 i w jaki sposób można je odczytywać.
| Prefiks | Kraj lub kategoria zastosowania |
|---|---|
| 2 | Kody o ograniczonym zasięgu (Restricted Circulation Number) – zakres 200–299¹ |
| 3 | Francja i Monako (zakres 300–379)¹ |
| 6 | Różne kraje Afryki i region Bliskiego Wschodu (zakres 600–629)¹ |
| 8 | Kilka krajów europejskich i azjatyckich (zakres 800–899)¹ |
| 9 | Austria, Australia, Nowa Zelandia, Malezja, Makau (zakres 900–959)¹ |
| 220 | Wchodzi w zakres ograniczonych – 200–299 (jak wyżej dla 2)¹ |
| 360 | Indonezja² |
| 761 | Szwajcaria i Liechtenstein – w ramach 760–769¹ |
| 762 | Szwajcaria i Liechtenstein – w ramach 760–769¹ |
| 800 | Włochy (zakres 800–839)¹ |
| 871 | Holandia (zakres 870–879)¹ |
Co to jest prefiks GS1 i dlaczego warto go znać
Wyjaśniam, że każdy kod kreskowy EAN-13 składa się z 13 cyfr. Pierwsze trzy cyfry to tak zwany prefiks GS1, który jest przypisany do konkretnej organizacji narodowej GS1. To ona wydaje firmom zakresy numerów GTIN (Global Trade Item Number) i dzięki temu można rozpoznać, z jakiego kraju pochodzi dany numer. Warto zaznaczyć, że fizyczne miejsce produkcji towaru może być zupełnie inne – prefiks wskazuje jedynie adres biura GS1, które przyznało numer. Dzięki temu można zorientować się, czy numer był przyznany przez oddział GS1 w Polsce, Francji, Nowej Zelandii czy gdzieś indziej.
Prefiksów jest znacznie więcej, ale w tym artykule skupiłem się na numerach 2, 3, 6, 8, 9, 220, 360, 761, 762, 800 i 871. Opisuję poniżej każdy z nich, wskazuję, jakie kraje kryją się za zakresem trzycyfrowym, oraz wyjaśniam, jakie szczególne zastosowania mogą mieć niektóre spośród tych numerów.
Prefiks 2 – kody o ograniczonym zasięgu
Prefiks „2” nie jest przypisany konkretnemu państwu, lecz obejmuje całkowicie zakres 200–299 przeznaczony na kody o ograniczonej dystrybucji (Restricted Circulation Number). Używa się go przede wszystkim do nadawania numerów, które nie trafią do powszechnej sprzedaży detalicznej na skalę międzynarodową. Mogą to być:
• kody kuponów promocyjnych przeznaczonych do określonej sieci sklepów
• numery kart lojalnościowych wydawane przez konkretne stowarzyszenia czy organizacje
• etykiety wykorzystywane wewnętrznie, na przykład do oznaczania produktów wewnątrz jednej sieci dystrybucji
Przykładowo, jeśli jakaś duża sieć handlowa w Polsce chciałaby oznaczać towary wyłącznie w ramach swoich sklepów, może uzyskać zakres 200–299 i nadawać klientom dedykowane kody rabatowe lub oznaczenia wewnętrznych produktów. Gdy widzę w kodzie kreskowym EAN-13 pierwsze trzy cyfry „220”, „230” czy „255”, wiem, że nie mam do czynienia z kodem przypisanym do konkretnego kraju, lecz z liczbą stworzoną na potrzeby wewnętrzne lub regionalne.
Prefiks 3 – Francja i Monako
Zakres 300–379 przyporządkowany jest GS1 France. Oznacza to, że wszelkie kody zaczynające się od 300, 301, 302 aż do 379 zostały wydane przez francuski oddział GS1. Z kolei Monako, mimo że jest niewielkim terytorium, korzysta z tego samego zakresu 300–379. Jeśli natkniesz się na kod 3001234567895 lub 3799876543210, możesz być pewien, że firma wystąpiła o przydział w GS1 France.
W praktyce nie zawsze oznacza to, że produkt fizycznie powstał na terytorium Francji czy Monako. Przedsiębiorstwa międzynarodowe mogą rejestrować swoje marki we Francji albo Monako ze różnych powodów formalno-prawnych, a następnie nadawać kody towarom, które zostały wyprodukowane gdzie indziej. Mimo to prefiks „3” mówi wyraźnie, że to GS1 France wystawiło dany blok numerów.
Prefiks 6 – kraje Afryki i część Bliskiego Wschodu
Numer „6” jako pierwsza cyfra (zakres 600–629) obejmuje naprawdę szeroki wycinek terytorialny. Poniżej przedstawiam listę niektórych z tych krajów wraz z przypisaniem konkretnych trzech cyfr (dalsza część cyfr w kodzie identyfikuje już sam produkt i firmę):
600–601 → RPA (Republika Południowej Afryki)
602 → Benin
603 → Ghana
604 → Senegal
605 → Demokratyczna Republika Konga
608 → Bahrajn
609 → Mauritius
611 → Maroko
613 → Algieria
615 → Nigeria
616 → Kenia
618 → Wybrzeże Kości Słoniowej
619 → Tunezja
620 → Tanzania
621 → Syria
622 → Egipt
623 → Brunei
624 → Libia
625 → Jordania
626 → Iran
627 → Kuwejt
628 → Arabia Saudyjska
629 → Zjednoczone Emiraty Arabskie
Widzisz więc, że prefiks „6” sam w sobie informuje, iż mamy do czynienia z Afryką lub Bliskim Wschodem. Aby jednak określić konkretne państwo, musisz spojrzeć na pełen, trzycyfrowy zakres (np. 616 → Kenia). Często firmy, nawet lokalne, rejestrują swoje wyroby w odpowiednim oddziale GS1, który przydzieli im kod z zakresu 600–629 i dopiero w dalszej części kodu znajdziesz identyfikator producenta i numer produktu. Dzięki temu można wstępnie zorientować się, czy towar pochodzi z RPA, Kenii, Bahrajnu czy któregoś innego kraju w tym obszarze.
Prefiks 8 – kraje europejskie i azjatyckie
Zakres 800–899 jest zróżnicowany geograficznie i obejmuje zarówno państwa europejskie, jak i azjatyckie. Poniżej przedstawiam rozkład trzech pierwszych cyfr oraz przypisane kraje:
800–839 → Włochy
840–849 → Hiszpania
850 → Kuba
858 → Słowacja
859 → Czechy
860 → Serbia i Czarnogóra (historycznie razem, choć dzisiaj są to dwa odrębne państwa, nadal korzystające z tego samego zakresu)
865 → Mongolia
867 → Korea Północna
869 → Turcja
870–879 → Holandia
880 → Korea Południowa
884 → Kambodża
885 → Tajlandia
888 → Singapur
890 → Indie
893 → Wietnam
899 → Indonezja
Gdy widzisz kod zaczynający się od „871”, oznacza to, że został nadany przez GS1 Netherlands (Holandia), choć samo „8” mogłoby wskazywać na wiele różnych państw. Jeśli natomiast napotkasz „880”, wiesz, że to GS1 Korea Południowa. Warto zwrócić uwagę, że zarówno Indie („890”), jak i Wietnam („893”) korzystają z tego samego przedziału „8”, mimo iż dzieli je tysiące kilometrów. Dzięki trzem cyfrom mogę dokładnie zidentyfikować, z którego biura GS1 pochodzi numer – nawet jeśli dalszy ciąg kodu (cztery kolejne cyfry producenta i pięć cyfr określających konkretny produkt) odnosi się wyłącznie do danej firmy.
Prefiks 9 – Austria, Australia, Nowa Zelandia, Malezja, Makau
W pierwszej kolejności „9” informuje nas, że mamy do czynienia z jednym z wybranych państw z zakresu 900–959. Poniżej krótko pokazuję, jak wygląda podział:
900–919 → Austria
930–939 → Australia
940–949 → Nowa Zelandia
955 → Malezja
958 → Makau
Oznacza to, że kod 9001234567897 został przydzielony przez GS1 Austria, kod 9351234567894 przez GS1 Australia, a 9441234567892 przez GS1 Nowa Zelandia. Zakres 950–999 bywa wykorzystywany przez GS1 Global Office do przydzielania krótkich numerów GTIN-8 lub innych specjalnych przypadków, jednak standardowo większość krajów w okolicach Oceanii i Azji Południowo-Wschodniej posługuje się właśnie wymienionymi powyżej zakresami. Jeśli natrafisz na kod „958”, oznacza to, że towar został zarejestrowany przez GS1 Makau – nawet jeżeli fizycznie wyprodukowano go w Kantonie czy Shenzhenie.
Prefiks 220 – przykład kodu o ograniczonym zasięgu
Choć poprzednio wspominałem, że cały zakres 200–299 służy do ograniczonych zastosowań, warto zobaczyć na przykładzie, jak wygląda w praktyce kod „220”. Jeśli widzisz kod zaczynający się od 220XYZ…, wiedz, że nie ma on nic wspólnego z konkretnym krajem. To po prostu informacja, że produkt lub usługa jest przeznaczona do użytku wewnętrznego.
Przykład sytuacji: sieć restauracyjna mogłaby wydawać swoim partnerom i dostawcom specjalne etykiety oznaczone numerami zaczynającymi się od 220, by zapewnić lepszą kontrolę przepływu towarów w ramach własnego łańcucha dostaw. Nikt poza nią nie potrzebuje takich kodów, więc nie znajdzie się on w sprzedaży globalnej.
Prefiks 360 – Indonezja
Widząc kod rozpoczynający się od „360”, wiem, że to GS1 Indonezja. Zakres 360–369 przypisano wyłącznie temu krajowi. Dzięki temu każda firma indonezyjska rejestrująca swoje produkty otrzymuje numer zaczynający się od „360” (czasem też od „361”, „362” itd. aż do „369”).
W praktyce mogą tam powstawać wyroby spożywcze, odzież, elektronika czy dowolne inne kategorie – w kodzie „360” ukryte jest tylko to, że to GS1 Indonezja wystawiło numer, a nie gdzie faktycznie powstał produkt.
Prefiksy 761 i 762 – Szwajcaria i Liechtenstein
Zakres 760–769 obsługuje GS1 Switzerland, obejmując zarówno Szwajcarię, jak i Księstwo Liechtensteinu. Mimo że oba państwa są odrębnymi bytami, korzystają z tej samej organizacji GS1.
Prefiks „761” i „762” można więc uznać za identyfikator firm zarejestrowanych w GS1 Switzerland. Nie da się wyodrębnić, czy konkretnie towar został zgłoszony przez firmę z Liechtensteinu, czy przez przedsiębiorcę ze Szwajcarii – w obu przypadkach kod może zaczynać się od „761” lub „762” (czasem także „760”, „763” itd.).
Przykłady:
• Kod 7612345678905 informuje, że to GS1 Switzerland przyznało firmie blok numerów
• Kod 7629876543210 podąża tą samą logiką – numer zarejestrowano w Szwajcarii lub Liechtensteinie.
Prefiks 800 – Włochy
Zakres 800–839 to domena GS1 Italy. Każdy kod zaczynający się od tej trzycyfrowej sekwencji został nadany firmie zarejestrowanej we Włoszech. Bez względu na to, czy produkt faktycznie powstaje w Mediolanie, czy w Neapolu, jego prefiks „800” (lub np. „803” albo „836”) wskazuje na włoski oddział GS1.
Przykładowo:
• 8001234567895 → włoski numer GTIN
• 8371234567891 → również GS1 Italy
Artykuły spożywcze, kosmetyki, odzież czy wyroby agd z prefiksem 800 mają jedynie przypisanie administracyjne do Włoch, niekoniecznie realne miejsce produkcji.
Prefiks 871 – Holandia
Zakres 870–879 jest wyłącznie zarezerwowany dla GS1 Netherlands. Oznacza to, że każdy kod z pierwszymi trzema cyframi 871 (lub 870, 872 itd.) został wydany przez holenderski oddział GS1.
Przykład:
• 8712345678903 informuje o zarejestrowaniu firmy w GS1 Netherlands
• 8799876543210 analogicznie – również Holandia
Często znane marki odzieżowe czy spożywcze z Holandii posługują się właśnie kodami z zakresu 870–879. Gdy widzę „871” na etykiecie, wiem, że producent formalnie zgłosił się do GS1 w Holandii, chociaż sama fabryka mogła znajdować się np. w Azji.
Znaczenie odczytywania prefiksów dla konsumenta i przedsiębiorcy
Kod kreskowy EAN-13 to coś więcej niż tylko sposób na zeskanowanie ceny w sklepie. Dzięki prefiksowi GS1 możemy:
• orientować się, z jakiego kraju lub regionu pochodzi numer nadający kod
• zweryfikować, czy sklep nie sprzedaje podróbek (jeśli dany producent jest znany, można sprawdzić, czy jego numer GS1 zgadza się z oficjalnymi listami)
• dla importerów i eksporterów ułatwić proces weryfikacji, czy dany towar został zarejestrowany przez uprawnione biuro GS1
Na poziomie globalnym organizacja GS1 dba o to, by nie było konfliktów numeracyjnych: każda firma na świecie, rejestrując się w oddziale GS1, otrzymuje unikalny zakres kodów. Dzięki temu można w najprostszy sposób odróżnić towary z Francji (prefiks 3) od tych z Włoch (prefiks 800) czy z Indonezji (prefiks 360).
Dla konsumenta taki odczyt może być ciekawą podpowiedzią: jeśli zależy Ci na kupowaniu produktów typu „made in Germany”, spojrzenie na trzy pierwsze cyfry kodu może wskazać, czy dana firma formalnie zarejestrowała się w GS1 Germany (prefiks 400–440). W moim artykule jednak skupiłem się na konkretnych numerach we wskazanym zestawie: 2, 3, 6, 8, 9, 220, 360, 761, 762, 800 i 871.